Trống được làm ra thế nào?
Trước khi tiến hành làm trống, chúng ta cần chuẩn bị đầy đủ các loại nguyên liệu để tạo nên loại dụng cụ này. Loại trống truyền thống như trống lân, trống chùa, trống trường…chủ yếu là loại trống da trâu gỗ mít.
Phần thân trống thông thường được tạo thành từ gỗ mít. Trong khi đó, phần mặt trống được tạo thành từ loại da trâu. Dưới bàn tay tài hoa của những người thợ làm trống lão luyện, hai chất liệu chính dân dã, quen thuộc này sẽ tạo thành chiếc trống truyền thống bền bỉ cùng thời gian.
Chất liệu làm trống
Trống truyền thống thông thường được tạo thành từ da trâu và gỗ mít. Đây là hai loại vật liệu vô cùng quen thuộc, gần gũi và phổ biến tại nông thôn Việt Nam từ bao đời qua. Gỗ mít bền chắc, cứng cáp, lại có màu sắc bắt mắt. Vì vậy, loại gỗ này không chỉ giúp tạo nên phần thân trống chắc chắn mà còn giúp tạo nên loại trống truyền thống có giá trị thẩm mỹ. Đồng thời, mít là loại cây quen thuộc, dễ thấy tại khắp các vùng miền trên cả nước. Nhờ vậy, giá thành của loại chất liệu này rẻ, phù hợp làm trống các loại.
Bên cạnh gỗ mít, da trâu cũng là loại vật liệu dễ tìm với giá thành rẻ tại Việt Nam. Da trâu để tạo thành mặt trống truyền thống thường là các con trâu già. Da thuộc từ loại trâu đực nhiều năm có độ dẻo dai và đàn hồi tốt. Nhờ vậy, trống được bịt bằng lớp da trâu sẽ có tiếng trống vang và trong hơn.
Có thể nói rằng, gỗ mít và da trâu là hai loại vật liệu đặc biệt thích hợp để tạo thành trống các loại. Vì vậy, trước khi tiến hành cách làm trống, chúng ta cần chuẩn bị hai loại vật liệu chính này và xử lý chúng cẩn thận.
Bưng và bịt mặt trống
Sau khi đã chuẩn bị được phần thân trống và da thuộc, chúng ta sẽ tiến hàng bịt mặt trống.
Da trâu sau khi phơi khô sẽ được buộc với dây thừng, dây chão tại các góc và kéo căng. Đây là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ và nhiều công sức. Da trâu không thể được kéo căng trong một lần. Chúng cần được kéo giãn từ từ, từng chúng một. Có như vậy, da trâu mới có độ dày bằng nhau ở các vị trí, tạo nên tiếng trống chuẩn. Sau khi đã kéo dãn mặt da trâu, người thợ cần kiểm tra xem tiếng trống lúc này đã đạt tiêu chuẩn hay chưa. Vì vậy, người thợ làm trống cần có đôi tai nhạy bén.
Khi đã xác định tiếng trống chuẩn, thợ làm trống sẽ cố định mặt trống vào thân trống. Các loại trống tại Cơ sở trống Đọi Tam (Hà Nam) sẽ được cố định mặt trống vào thân trống bởi các đinh tre già. So với các đinh sắt, tiếng trống tạo nên bởi loại trống được cố định bằng đinh tre sẽ tròn và vang hơn.
Toàn bộ trống truyền thống cần được tạo thành từ gỗ, tre và da trâu…Không có bất cứ một bộ phận nào được tạo thành từ chất liệu kim loại.
Sau khi trống đã hoàn thành, tùy theo mục đích sử dụng và yêu cầu của khách hàng, thợ làm trống có thể trang trí lên mặt trống và thân trống các họa tiết, hoa văn bắt mắt. Như vậy làm một chiếc trống truyền thống đã hoàn thành.
Có thể thấy rằng, chiếc trống nhìn tưởng chừng đơn giản nhưng lại có cách làm trống tương đối phức tạp. Cách làm trống này đòi hỏi người làm trống phải vô cùng tỉ mỉ, cẩn trọng và chuyên nghiệp.
(Nguồn cosotrongdoitam.com)